Tọa đàm 'Giải pháp củng cố và phát triển thị trường trong nước': Hướng đi đối phó với biến động toàn cầu 

Tọa đàm 'Giải pháp củng cố và phát triển thị trường trong nước': Hướng đi đối phó với biến động toàn cầu 

Sáng ngày 25 tháng 4, tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư đã tổ chức tọa đàm với chủ đề “Giải pháp củng cố và phát triển thị trường trong nước”. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt với những biến động lớn, đặc biệt là cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới: Mỹ và Trung Quốc.

Biến động kinh tế toàn cầu

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Tổng biên tập Tạp chí Nhà đầu tư, ông Phạm Đức Sơn, nhấn mạnh rằng cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc cùng với tình trạng gia tăng bảo hộ thương mại đang trở thành xu hướng toàn cầu. Ngày 9 tháng 4, Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo kế hoạch áp thuế đối kháng đối với hàng hóa nhập khẩu từ 86 quốc gia, với mức thuế từ 10% đến 50%. Đáng chú ý, hàng hóa từ Việt Nam nằm trong nhóm bị áp thuế cao nhất, lên tới 46%.

Mặc dù chính sách này đã được tạm hoãn trong vòng 90 ngày, nhưng những lo ngại về sự ổn định kinh tế Việt Nam vẫn hiện hữu. Điều này đã đặt ra vấn đề cấp bách là làm sao để củng cố thị trường trong nước, giảm bớt sự phụ thuộc vào xuất khẩu và nâng cao khả năng chống chịu trước những biến động từ bên ngoài.

Các phản ứng chính sách của Đảng và Nhà nước

Trước tình hình này, Đảng và Nhà nước đã có những phản ứng kịp thời và hiệu quả. Nghị quyết 77 của Chính phủ, ban hành ngày 10 tháng 4 năm 2025, đã khẳng định mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt trên 8%. Nghị quyết cũng đề ra nhiều nhiệm vụ nhằm kích cầu tiêu dùng, tối đa hóa khai thác thị trường trong nước, tăng cường giải ngân vốn đầu tư công và giảm lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn với chi phí hợp lý.

Ngày 21 tháng 4, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã họp với các bộ ngành liên quan để nghiên cứu việc thành lập quỹ phát triển nhà ở, bao gồm nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân. Quỹ này hứa hẹn sẽ tạo cú huých lớn cho thị trường bất động sản, mở ra cơ hội cho nhiều sản phẩm xây dựng như xi măng và sắt thép.

Mới đây, trong phiên họp sáng 23 tháng 4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc giảm 2% thuế GTGT, áp dụng từ ngày 01 tháng 7 năm 2025 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2026.

Mục tiêu tăng trưởng GDP và xu hướng tiêu dùng nội địa  

Tọa đàm lần này được tổ chức nhằm tìm kiếm và gợi ý các giải pháp thúc đẩy tiêu dùng, phát triển thị trường nội địa, nâng cao năng lực sản xuất và phân phối nội địa, hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng. Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước thuộc Bộ Công Thương, cho biết Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 8% vào năm 2025. Trong đó, tiêu dùng nội địa dự kiến chiếm từ 60-65% tổng GDP.

Để đạt được mục tiêu này, tổng mức tăng bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cần đạt tốc độ 12%, một con số được xem là thách thức. Theo số liệu thống kê trong 10 năm qua, chưa năm nào đạt mức trên 9%, và giai đoạn gần đây còn chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19.

Ngoài ra, ông Tuấn chỉ ra rằng nếu tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2024 tăng 9%, thì để đạt mục tiêu 12% vào năm 2025, mỗi cá nhân và doanh nghiệp sẽ phải tăng mức chi tiêu lên gấp rưỡi so với năm trước.

Những thách thức và giải pháp khắc phục  

Trong bối cảnh chính trị quốc tế đầy biến động, việc xuất khẩu cần có giải pháp để tránh phụ thuộc vào một vài thị trường lớn hoặc các thị trường truyền thống có nguy cơ rủi ro về thuế. Ông Trần Anh Thắng, thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), đã chỉ ra vai trò quan trọng của tiêu dùng nội địa đối với tăng trưởng GDP.

Theo ông Thắng, trong khi tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2018 đạt gần 4,4 triệu tỷ đồng, con số này đã tăng lên 6,39 triệu tỷ đồng vào năm 2024. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng đã chậm lại trong những năm gần đây, mặc dù tỷ trọng tiêu dùng nội địa đang ngày càng đa dạng hơn.

Ông Thắng cũng nhấn mạnh rằng lĩnh vực bán lẻ vẫn là trụ cột chính với gần 80% tổng mức chi tiêu, và từ năm 2018 trở lại đây, tỷ trọng tiêu dùng nội địa đã chiếm hơn 50% GDP cả nước. Các con số này chứng tỏ rằng tiêu dùng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng GDP.

Ảnh hưởng của thuế quan đến người tiêu dùng 

Khi bàn về tác động của thuế quan mới từ Mỹ, ông Thắng cho biết Eximbank đánh giá rằng thuế quan toàn cầu không tác động trực tiếp nhưng sẽ gây ảnh hưởng gián tiếp đến giá cả, tâm lý chi tiêu và kỳ vọng của người tiêu dùng. Ông nhấn mạnh rằng nếu vấn đề thuế quan được xử lý tốt, đây sẽ là cơ hội tốt để đẩy mạnh tiêu dùng nội địa và nâng cao vị thế hàng Việt.

Cụ thể, thuế quan mới từ Mỹ có thể tạo áp lực lên giá cả hàng hóa tiêu dùng. Nếu hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc tăng giá do thuế quan, thì hàng Việt có thể trở thành lựa chọn ưu tiên hơn từ phía người tiêu dùng. Theo ông Thắng, đây chính là “thời điểm vàng” để đẩy mạnh tiêu dùng nội địa thông qua các chương trình khuyến mãi hàng Việt và ưu đãi tín dụng từ các ngân hàng.

Khuyến nghị chính sách để thúc đẩy tiêu dùng nội địa 

Về mặt chính sách vĩ mô, ông Thắng đưa ra một số kiến nghị nhằm hỗ trợ tiêu dùng nội địa. Ông đề xuất cần ưu tiên room tín dụng cho vay tiêu dùng trong chính sách điều hành; bù lãi suất cho các khoản vay tiêu dùng thiết yếu qua ngân sách Nhà nước; mở rộng cơ sở dữ liệu tín dụng và xếp hạng tín dụng cá nhân, giúp ngân hàng phê duyệt nhanh chóng các khoản vay tiêu dùng.

Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị tích hợp tín dụng tiêu dùng vào các chương trình kích cầu quốc gia và kết hợp chính sách thuế – trợ giá với tín dụng tiêu dùng hàng Việt.