Luật Điện ảnh sửa đổi
.jpg)
Sửa đổi phù hợp thời đại công nghệ số
Đến thời điểm hiện tại, trước sự vận động của đời sống xã hội cùng sự bùng nổ của khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin, kỹ thuật số, Luật Điện ảnh năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) đã bộc lộ nhiều điểm không phù hợp với thực tế. Cụ thể, vấn đề khai thác, phổ biến phim trên không gian mạng và các phương tiện nghe nhìn, thiết bị di động… chưa được đề cập đầy đủ trong Luật Điện ảnh năm 2006 sửa đổi, bổ sung năm 2009. Đặc biệt là vấn đề cạnh tranh không lành mạnh, thiếu bình đẳng đang diễn biến phức tạp mà luật chưa quy định cụ thể, chưa có chế tài xử lý.
Theo Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành, sau 14 năm thực hiện, với sự thay đổi phương thức thương mại cùng nhiều cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết, các chính sách quản lý hiện nay đang hạn chế về việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực điện ảnh. Các hoạt động cung cấp dịch vụ và sản xuất phim có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn do chưa thống nhất, đồng bộ với nhiều quy định khác, giấy phép còn chồng chéo, quy trình còn nhiều bước, gây mất thời gian cho doanh nghiệp, cho nhà sản xuất. Trong khi đó, xu thế hợp tác làm phim đa quốc gia ngày càng phát triển, mang lại nhiều lợi ích, không chỉ việc quảng bá du lịch, quảng bá hình ảnh quốc gia mà còn góp phần vào thúc đẩy sự phát triển của điện ảnh Việt Nam.
Nhiều ý kiến cho rằng, Luật Điện ảnh 2006 và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh 2009 được ban hành khi điện ảnh đang tồn tại ở dạng “truyền thống”, nghĩa là điện ảnh phim nhựa – như khi điện ảnh ra đời cách đó hơn một thế kỷ (năm 1895). Nhưng đến đầu những năm 2010 thì phim nhựa “bất ngờ” chuyển sang phim kỹ thuật số, kéo theo toàn bộ những thay đổi trong quy trình sản xuất, phổ biến, phát hành, lưu trữ phim.
Cùng chỉ ra những điểm hạn chế của Luật Điện ảnh, nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, TS. Ngô Phương Lan cho rằng, cuộc cách mạng kỹ thuật số đã thay đổi cuộc sống cả thế giới mà điện ảnh là ngành thay đổi rất nhiều, rất lớn bởi kỹ thuật số. Mặt khác, do xã hội phát triển mạnh mẽ, đồng thời một số quy định trong Luật Điện ảnh đã bị các luật khác phủ định, theo đó Luật Điện ảnh có nhiều điểm lạc hậu, cần sửa đổi. Vì vậy, Luật Điện ảnh sửa đổi cần đáp ứng yêu cầu điều chỉnh hoạt động điện ảnh trong thời đại công nghệ số.
Doanh nghiệp phổ biến phim trên mạng phải có văn phòng tại VN
Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) được đưa ra thảo luận lần này gồm 8 chương, 44 điều, với nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của điện ảnh thời đại công nghệ số và có tính khả thi. Một trong những nội dung mới được đưa vào Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) lần này là quy định đối với việc phổ biến phim trên hệ thống truyền hình và không gian mạng.
Theo đó, đối với việc phổ biến phim trên hệ thống truyền hình, Dự thảo Luật quy định chỉ được phổ biến phim khi có Giấy phép phổ biến và phân loại phim của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về điện ảnh hoặc đã có quyết định phát sóng hoặc được biên tập bởi cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động phát thanh - truyền hình. Cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động phát thanh - truyền hình được cấp phép biên tập kênh truyền hình nước ngoài chịu trách nhiệm về nội dung phim phổ biến trên kênh truyền hình đó.
Đối với việc phổ biến phim trên không gian mạng, Điều 19 Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) đề ra hai phương án:
Phương án 1: Chỉ được phổ biến phim có Giấy phép phổ biến và phân loại phim của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về điện ảnh hoặc đã có Quyết định phát sóng hoặc được biên tập bởi cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động phát thanh- truyền hình.
Phim phát hành, phổ biến có bản quyền hợp pháp và nội dung phim không vi phạm điều cấm của Luật Điện ảnh, phải có cảnh báo và hiển thị mức phân loại độ tuổi phổ biến phim.
Quy định doanh nghiệp nước ngoài hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng tại Việt Nam phải đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam (điều này phù hợp với Luật An ninh mạng năm 2018 và các quy định khác của pháp luật Việt Nam).
Phương án 2: Phim phổ biến trên mạng tại Việt Nam phải được cấp giấy phép phổ biến và phân loại phim của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về điện ảnh hoặc được biên tập bởi cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động phát thành- truyền hình.
Phương án này quy định Bộ VHTTDL cấp Giấy phép phổ biến và phân loại phim của doanh nghiệp nước ngoài hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng tại Việt Nam; Cơ quan báo chí có giấy phép hoạt động phát thanh truyền hình biên tập phim của doanh nghiệp nước ngoài hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng tại Việt Nam; UBND cấp tỉnh cấp giấy phép phổ biến và phân loại phim cho các doanh nghiệp Việt Nam đăng ký kinh doanh hoặc cá nhân thường trú tại tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.
Ở phương án này cũng quy định các doanh nghiệp nước ngoài phổ biến phim trên không gian mạng tại Việt Nam có chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam.
Tạo hệ sinh thái để các nhà làm phim Việt phát triển
Vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm trong dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) lần này là những nội dung bị cấm trong hoạt động sản xuất, phát hành và phổ biến phim; thẩm quyền, phân cấp về cho các địa phương cấp phép phổ biến và phân loại phim…
Trưởng ban Pháp chế, phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn, việc xây dựng Luật Điện ảnh lần này cần được đặt trong bối cảnh mới, với nhận thức mới phù hợp. Ông Tuấn đề xuất 3 yếu tố cần phải được chú trọng trong việc xây dựng Luật Điện ảnh lần này. Thứ nhất là bảo vệ tối đa quyền tự do sáng tạo của người nghệ sĩ. Thứ hai là bảo vệ tài sản trí tuệ của nhà làm phim. Thứ ba là tạo hệ sinh thái để các nhà làm phim Việt phát triển.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, điều cản trở lớn nhất đối với sự sáng tạo của người nghệ sĩ chính là cơ chế kiểm duyệt phim. Cơ chế duyệt phim hiện nay đang tỏ ra rất bất cập khi mà các bộ phim chiếu rạp đều phải qua một hội đồng duyệt phim tại Trung ương. Hội đồng này vừa độc quyền duyệt phim, mà tiêu chí kiểm duyệt lại không rõ ràng, mang tính định tính.
.jpg)
Ông Trần Thanh Hiệp, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng Trung ương thẩm định và phân loại phim truyện cũng cho rằng, thẩm định và phân loại phim là hoạt động cần thiết, không thẩm định thì không phân loại được. Vấn đề là làm sao việc này không phải là nút thắt đối với sự phát triển, ngược lại tạo điều kiện cho sự phát triển lành mạnh, hài hòa, có hiệu quả xã hội của cả một nền điện ảnh.
Ngoài ra, các đại biểu cũng đề cập vấn đề quản lý và phổ biến phim trên môi trường mạng. Theo TS Ngô Phương Lan, trong bối cảnh hiện nay, khi các phim chiếu online thành trào lưu, chúng ta không thể quản lý theo phương thức quản lý phim truyền thống khi vẫn phải phân loại, cấp phép theo từng phim. Khi khối lượng phim nhà cung cấp đưa lên mạng có lúc gấp hàng nghìn, thậm chí chục nghìn lần so với số lượng phim đang lưu hành ở hệ thống rạp, không biết hội đồng nào có thể duyệt xuể. Còn nếu không duyệt, sẽ bất bình đẳng, khi phim trên mạng được phổ biến rộng rãi, len lỏi khắp nơi mà không cần thẩm định cấp phép, còn phim ra rạp, hạn chế trong một vài triệu người thì phải cấp phép một cách chặt chẽ, phải chỉnh sửa, cắt gọt.
“Cần phải lấy thêm ý kiến của các bộ ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan để quy định về phổ biến phim trên môi trường mạng, vừa công bằng với việc phổ biến phim trong các môi trường khác, phù hợp với sự phát triển của điện ảnh, công nghệ và khả thi” - TS Ngô Phương Lan đề xuất.
Theo Cục trưởng Vi Kiến Thành, “sẽ ghi nhận tất cả ý kiến đóng góp và sẽ tiếp tục lấy ý kiến để thảo luận từng nội dung, đưa vào dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi). Các nội dung này sẽ được công bố trên trang mạng của Cục Điện ảnh và Bộ VHTTDL. Dự kiến sẽ trình bản dự thảo cuối cùng lên Chính phủ vào tháng 4/2021”.
http://baodulich.net.vn/Luat-Dien-anh-sua-doi-bo-sung-quy-dinh-ve-pho-bien-phim-tren-truyen-hinh-va-khong-gian-mang-15-25252.html
Theleader
Tú Quyên
